In de samenleving

Waartoe is een advocaat op aarde? Om het belang van zijn cliënt te dienen natuurlijk. Laat anderen zich maar bekommeren om het algemeen belang – of niet?

De advocaat zorgt in het belang van een goede rechtsbedeling voor de rechtsbescherming van zijn cliënt, zegt artikel 10a Advocatenwet. En Gedragsregel 1 zegt: ‘Gelet op zijn bijzondere positie in het rechtsbestel is de advocaat gehouden tot betamelijke beroepsuitoefening’. De advocaat moet ook zorgen dat het vertrouwen in de advocatuur of in de eigen beroepsuitoefening niet wordt geschaad.

Privileges

Advocaten hebben voor een deel van het civiele recht het procesmonopolie, en ze hebben een geheimhoudingsplicht/verschoningsrecht. Het zijn 'privileges' in de 'traditionele, juridische betekenis van het woord': voorrechten die verantwoordelijkheden met zich meebrengen. De ‘privileges’ versterken de positie van advocaten in de rechtsstaat waarin burgers onderling en tegenover de staat hun rechten moeten kunnen effectueren. En het geeft ze een voorsprong op de markt van juridische dienstverleners. Daarom moeten advocaten zich aan een massa regels houden waar andere dienstverleners niet aan zijn gebonden.

Onzinnig?

Elk systeem kun je doldraaien. Wie voor onzinnige zaken toevoegingen aanvraagt en procedures voert, legt een bom onder de gefinancierde rechtsbijstand en creëert overbelasting bij de rechterlijke macht. Maar wat is onzinnig, en wie bepaalt dat? Het indienen van een herhaalde asielaanvraag – onderdeel van het beruchte 'stapelen' – leidde in 2012/2013 in 35% van de gevallen alsnog tot een toewijzing van de vergunning.

Vraag 1:

Lees hoofdstuk I en II (p. 18 – 27) van het Rapport Van Wijmen (Een maatschappelijke orde, 2006), dat de basis vormde voor de wijziging van de Advocatenwet in 2015. Daarin wordt ‘publieke verantwoordelijkheid voor de goede rechtsbedeling’ genoemd als zesde kernwaarde van de advocatuur. Hierover was veel discussie. Uiteindelijk is dat publieke belang in afgezwakte vorm in de eerste zin van art. 10a Advocatenwet terechtgekomen.

• Vind je dat terecht, en waarom (niet)?

Vraag 2:

In het Rapport Van Wijmen komt ook aan de orde of een advocaat die niet procedeert zichzelf wel advocaat mag noemen. Ben je het eens met de uitkomst dat een advocaat die niet procedeert ook advocaat mag zijn, zolang hij ‘in the shadow of the law’ opereert?

• Wat onderscheidt jou van juridische dienstverleners die geen advocaat zijn?

Vraag 3:

Op pagina 23 van het Rapport Van Wijmen staat een beschrijving van de lawyer statesman en de expert professional.

• Tot welke type reken jij jezelf?
• Vind je zelf dat je meer van het een of meer van het ander zou moeten hebben, en hoe zou je dat kunnen bereiken?

Vraag 4:

Lees het artikel van dr. Iris van Domselaar, 'Bedrijfsadvocaat, dien de publieke zaak' (NRC Handelsblad, 13-6-2016).

• Moet een advocaat van een bedrijf dat stelselmatig in strijd met het recht handelt, dit melden aan de bedrijfstop? En als dat geen effect heeft, dient hij zich dan terug te trekken of zelfs de klok te luiden?

Vraag 5:

Is het beroepsgeheim er in het belang van jou als advocaat of in het belang van je cliënt, of is het een zaak van algemeen belang? Welke concrete functie heeft het?